Một toàn thể: Hội Thánh
Một lãnh tụ: Đức Thánh Cha
Một nguyện vọng: Mọi người nên một.
247. Mỗi khi có ai tỏ ý lo sợ Ngài đau khổ, nhọc mệt, Đức Phaolô VI luôn luôn trả lời: "Vì Hội Thánh! Vì Hội Thánh!" Con hãy sống và trả lời như vậy.
248. Không ai phá Hội Thánh vì yêu Hội Thánh.
249. "Phêrô, con là đá, Ta xây Hội Thánh Ta trên đá này, và cửa hỏa ngục mở tung không thắng nổi!" Hai mươi thế kỷ qua, bao nhiêu thăng trầm bao nhiêu biến động, nội công ngoại kích, lắm giai đoạn đến mức tuyệt vọng, nhưng "Hội Thánh Chúa" không phải hội của loài người.
250. "Tôi tin có Hội Thánh, duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền." Một niềm tin, một hạnh phúc, một quyết tâm!
251. Đừng ngạc nhiên khi người ta phá Hội Thánh, vì đó là nhiệm thể Chúa Kytô; họ tiếp tục giết Chúa Kytô; không giết Chúa Kytô được nữa, người ta phá Hội Thánh.
252. Nhiều người chê cách tổ chức của giáo triều La Mã. Tôi đồng ý rằng giáo triều La Mã không trọn lành, nhưng tôi xin họ xem thử chính nước họ có hoàn hảo hơn không? Hơn thế, còn phải phân biệt, giáo triều là một cơ quan, không phải là Hội Thánh.
253. Yêu mến Hội Thánh, vâng lời Hội Thánh, trung thành với Hội Thánh, cầu nguyện cho Hội Thánh.
254. Có người hễ nghe nói đến Hội Thánh là chỉ trích giáo triều ù lì, nhà thờ tốn tiền, nghi thức rườm rà… Hội Thánh đâu phải giáo triều, nhà thờ, nghi thức, hiểu như thế là sai lạc quá! Hội Thánh là toàn thể dân Chúa đang tiến về Nước Trời.
255. Phân biệt vấn đề thần học lịch sử và vấn đề khả năng; Đức Giáo Hoàng không buộc phải là người có nhiều khả năng hơn cả, nhưng bất cứ ai là người Chúa chọn và trao quyền thì con vâng phục vì Chúa "giao chìa khóa Nước Trời" cho người ấy.
256. Sống đạo không phải chỉ để được cứu rỗi; sống đạo không phải chỉ để giải thoát con người. Sống đạo là hiệp nhất với toàn thể dân Chúa trên khắp thế giới, hiệp nhất với đầu là Đức Kitô, và đại diện của Ngài là Đức Thánh Cha, để tiếp tục sự chết và sự Phục Sinh giải phóng nhân loại. Ngoài sự thông hiệp ấy, như cành nho đã lìa cây, chỉ còn là "công giáo" trong "hồ sơ lý lịch".
257. Đừng nói Hội Thánh đã canh tân rồi, phải nói Hội Thánh liên lỉ canh tân.
258. Hội Thánh được sinh ra trên Thánh Giá, Hội Thánh lớn lên bằng tiếp tục sự thương khó Chúa Giêsu đấn tận thế. Con lầm lạc, nếu tin vào tiền bạc, ngoại giao, quyền thế, vận động…
259. Con bảo không phản Hội Thánh, nhưng con chống những người đại diện Hội Thánh; con làm trò của biệt phái: họ không bao giờ chống Đức Giavê nhưng họ giết kẻ Ngài sai đến. Lý luận tinh vi!
260. Con công kích cơ cấu, tại sao chính con lại khư khư đòi tổ chức kiểu này, xếp đặt người nọ, lập các ủy ban, tiểu ban, văn phòng! Con giống nhóm tuyên bố: "Đời nay có bệnh viết tắt như ONU, UNESCO v.v… Chúng tôi cực lực phản đối, và lập hội "Chống viết tắt" tên là ASS (Association sans single). Mâu thuẫn.
261. Có thứ công giáo vụ lợi, có thứ công giáo lý lịch, có thứ công giáo xu thời, có thứ công giáo danh dự. Chúa chỉ chấp nhận hạng "công giáo trăm phần trăm", "công giáo vô điều kiện", "họ đã bỏ mọi sự và theo người".
262. Đối với Hội Thánh, không ai tự nhiên có ý phản bội vì phản bội. Nhưng thường có ba trường hợp người ta lâm vào thế phản bội:
- Khi kẹt vấn đề tiền tài, tình cảm.
- Khi bất mãn vì tham vọng.
- Khi sợ cực, sợ đau, sợ chết.
263. Hai ngàn năm nay, Tông Đồ, Giáo Hoàng, Hồng Y, Giám Mục, Linh Mục, Tu Sĩ, Giáo Dân đã có những giai đoạn, những cá nhân phản loạn Hội Thánh không thể tưởng tượng. Đức Phaolô VI gọi là tự hủy diệt. Nhưng cứ mỗi lần Hội Thánh canh tân hơn, tươi sáng hơn, mãnh lực hơn. Hội Thánh tiếp tục màu nhiệm tử nạn và Phục Sinh.
264. Hội Thánh có nhiều khuyết điểm và gương xấu, nhưng Hội Thánh có lời hứa của Chúa. Hội Thánh là một phép lạ liên lỉ. Tuy nhiên đừng vì thế mà phơi bày khuyết điểm và gương xấu cho mọi người. Cũng đừng vì đó mà tha hồ làm gương xấu, để Chúa làm phép lạ mỗi ngày.
265. Con hãy sẵn sàng hy sinh cho Hội Thánh và hy sinh do Hội Thánh.
266. "Ai nghe chúng con là nghe Thày, ai khinh chúng con là khinh Thày, ai khinh Thày là khinh Đấng đã sai Thày." Suốt đời con ghi lòng tạc dạ: luôn luôn kính trọng người của Hội Thánh, bí tích của Hội Thánh, chỉ thị của Hội Thánh, phụng vụ của Hội Thánh; Chúa sẽ chúc lành cho con.
267. Trong Hội Thánh mọi người được mời gọi và có bổn phận nên thánh. Nếu con không sống thánh thiện, con đừng lên mặt canh tân Hội Thánh. "Không ai có Thánh Thần mà chống lại Đức Kytô."
268. Con tin Hội Thánh vì Chúa Giêsu đã lập Hội Thánh, và chỉ lập Hội Thánh ấy thôi. Con đau khổ vì những bất toàn nơi bộ mặt nhân loại của Hội Thánh, nhưng con liên đới với những bất toàn ấy. Con nỗ lực để tẩy luyện và thực hiện ý Chúa Giêsu nơi Hội Thánh.
269. Trước khi công kích, con hãy tìm hiểu các văn kiện, các thông điệp của các Giáo Hoàng; con sẽ ngạc nhiên và khám phá ra các Ngài đã đề cập đến tất cả các vấn đề, với những tư tưởng tuyệt hảo, cách mạng, với đường lối canh tân, của một tinh thần Kytô Giáo rất tiến bộ, rút trong Thánh Kinh, ơn Chúa và thời hiệu. Nếu chúng ta chỉ thực hiện hai phần trăm, như Đức Piô XII nói, Hội Thánh và thế giới đã biến đổi khác hẳn.
270. Hội Thánh của giới trẻ, Hội Thánh của giới già, Hội Thánh của trí thức, Hội Thánh của lao động, Hội Thánh của lao động, Hội Thánh của người nghèo, Hội Thánh của người giàu, Hội Thánh của da vàng, Hội Thánh của da đen, Hội Thánh của phụ nữ, Hội Thánh của nam giới, Hội Thánh của tất cả, Hội Thánh chấp thuận tất cả, Hội Thánh không kỳ thị ai. Kỳ thị và chia rẽ không có chỗ trong Hội Thánh.
